Gofalydd yw unrhyw un (oedolyn neu blentyn) sy’n gofalu am aelod o’r teulu, partner neu ffrind sydd angen cymorth oherwydd salwch, eiddilwch, anabledd neu broblem iechyd meddwl, na allant ymdopi heb eu cymorth.
Gall bod yn ofalydd, tra’n rheoli eich cyflwr iechyd hirdymor eich hun, gyflwyno llawer o heriau, ac mae angen hunanofal gofalus a dulliau effeithlon ac effeithiol i gydbwyso anghenion yr unigolyn sy'n derbyn gofal yn ogystal â'r gofalydd.
Efallai y bydd gan aelodau o’r teulu a ffrindiau rolau gofalu hefyd, ac efallai y dibynnir arnynt i helpu gyda gweithgareddau o ddydd i ddydd megis ymolchi neu wisgo, siopa neu fynychu apwyntiadau meddygol.
Gall ymgymryd â dyletswyddau gofalu di-dâl fod yn hynod feichus a gall effeithio ar iechyd a lles yr unigolyn. Yn unol â Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, mae gan ofalwyr di-dâl hawl i gael asesiad o’u hanghenion eu hunain.
Mae asesiad gofalydd yn rhoi’r cyfle i chi siarad â gweithiwr gofal cymdeithasol proffesiynol am yr hyn a allai wneud gofalu yn haws i chi a pha gymorth a chefnogaeth sydd ar gael i chi. Nid yw’n asesiad o’ch gallu i ofalu, ac nid oes yn rhaid i chi dalu am yr asesiad.
Gellir gwneud cais am hyn trwy gysylltu â’ch awdurdod lleol:
Mae sefydliadau gwirfoddol eraill a all roi cyngor a chymorth:
Mae Cymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Gwent yn Sefydliad Gwirfoddol Cymunedol sydd wedi ymrwymo i gryfhau effeithiolrwydd y Sector Gwirfoddol a Chymunedol ar draws Blaenau Gwent, Caerffili, Sir Fynwy a Chasnewydd - GAVO
Nod Gofalwyr Cymru yw gwella bywyd i ofalwyr. Rydym yn rhoi cyngor, gwybodaeth a chymorth arbenigol, gan sicrhau nad oes yn rhaid i unrhyw un ofalu ar ei ben ei hun. Maent yn ymgyrchu gyda'i gilydd dros newid parhaol gan geisio dod o hyd i ffyrdd newydd o gyrraedd a chefnogi gofalwyr - Gofalwyr Cymru - Ffôn: 029 2081 1370
Ymddiriedolaeth Gofalwyr Cymru – Maent yn darparu camau gweithredu, cymorth a chyngor i ofalwyr ledled Cymru. Mae eu staff yn gweithio i wella cymorth, gwasanaethau a chydnabyddiaeth i unrhyw un sy'n byw gyda heriau gofalu. Gyda’u Rhwydwaith Partneriaid lleol, eu nod yw sicrhau bod gwybodaeth, cyngor a chymorth ymarferol ar gael i bob gofalydd ledled y wlad - Ymddiriedolaeth Gofalwyr Cymru - Ffôn: 0300 772 9702
Melo Cymru – Maent yn rhoi cymorth a gwybodaeth i helpu pobl sy’n byw a gweithio yn Nhorfaen, Casnewydd, Sir Fynwy, Caerffili, Blaenau Gwent i ofalu am eu lles meddyliol - Melo Cymru
Dewis Cymru – Maent yn darparu ystod o wybodaeth sy’n gysylltiedig â gwasanaethau ar gyfer oedolion a phlant. Mae’r wefan yn darparu dolenni i gyfeiriadur adnoddau lle byddwch yn dod o hyd i sefydliadau a gwasanaethau lleol a chenedlaethol a allai fod o gymorth. Byddwch yn dod o hyd i ystod o wybodaeth yn ymwneud â gwasanaethau ar gyfer oedolion - Dewis Cymru
Anabledd Cyngor Prosiect– Mae’n darparu gwasanaeth hawliau lles i gefnogi pobl anabl, eu teuluoedd a gofalwyr - Anabledd Cyngor Prosiect