Bydd rhai cleifion sy'n cael diagnosis o gerrig yn yr aren neu'r wreter (y tiwb sy'n cysylltu'r aren â'r bledren) yn cael eu gweld mewn apwyntiad Clinig Cerrig cleifion allanol. Efallai bod eich Meddyg Teulu neu Feddyg o arbenigedd arall wedi eich cyfeirio, neu efallai eich bod wedi cael eich gweld yn yr Adran Damweiniau ac Achosion Brys ac wedi cael eich cyfeirio at y Clinig Cerrig ar gyfer y camau nesaf o ran rheoli’r cerrig yn eich arennau.
Bydd ein tîm o Feddygon arbenigol, Nyrsys Clinigol Arbenigol a Radiograffwyr yn cydweithio i asesu a'ch cynghori ar y ffyrdd mwyaf addas o reoli'ch cyflwr, cynnig opsiynau triniaeth a rhoi gwybodaeth i chi am atal cerrig rhag ffurfio eto yn y dyfodol.
Mae cerrig arennau yn eithaf cyffredin. Maent yn effeithio ar ddynion yn amlach na menywod ac fe'u gwelir fel arfer mewn pobl rhwng 30 a 60 oed, er y gall pobl o unrhyw oedran gael carreg.
Mae'r arennau'n hidlo gwaed ac yn cael gwared ar unrhyw wastraff. Mae'r gwastraff hwn yn cael ei droi'n wrin ac yn mynd allan o'r arennau, i lawr yr wreter ac yn cael ei storio yn y bledren. Yna caiff wrin ei ryddhau o'r bledren a'i basio allan trwy'r wrethra. Weithiau, gall y sylweddau yn yr wrin ffurfio crisialau. Gall y crisialau hyn dyfu a throi'n gerrig.
Nid oes angen triniaeth ar y rhan fwyaf o gerrig arennau. Os yw'r cerrig yn fach ac nad ydynt yn achosi unrhyw broblemau, efallai na fydd angen unrhyw apwyntiadau dilynol arnoch. Gall cerrig bach ddisgyn allan o'r aren a phasio allan ar eu pen eu hunain. Mae rhai cerrig yn aros yn fach ac ni fyddant byth yn symud allan o'r aren. Gall newidiadau i ddeiet a ffordd o fyw helpu i atal cerrig rhag ffurfio neu dyfu. Yn gyffredinol, yfed digon ac osgoi bwydydd hallt, wedi'u prosesu yw'r ffyrdd effeithiol o atal cerrig.
Fodd bynnag, weithiau gall cerrig gronni y tu mewn i'r aren a gallant achosi rhwystr i lif wrin neu haint yn y system wrinol. Gall cerrig hefyd achosi rhywfaint o waed yn yr wrin a gallant arwain at boen neu bwysau yn yr ochr, rhan isaf y cefn neu'r afl. Ar gyfer cerrig mwy neu achosion mwy cymhleth, efallai y bydd angen triniaeth. Gall triniaethau gynnwys lithotripsi tonnau sioc, wreterosgopi i chwalu’r cerrig gyda laser a PCNL (neffrolithotomi percutaneous). Gellir cael gwared ar rhai cerrig gyda meddyginiaeth. Mewn rhai achosion, gellir defnyddio meddyginiaethau i atal y cerrig rhag tyfu mwy.
Gall y Tîm Cerrig drafod rheoli cerrig, triniaethau cerrig (ymledol ac anymledol) ac atal cerrig. Efallai y byddwch yn cael eich atgyfeirio am brofion ac ymchwiliadau pellach i ddarganfod pam rydych chi'n gwneud cerrig arennau, yn enwedig os ydych chi wedi gwneud y newidiadau a argymhellir i'ch diet a'ch ffordd o fyw ond yn parhau i wneud cerrig. Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am newidiadau i ddeiet a ffordd o fyw yn y Daflen Cyngor Deietegol ar gyfer Ffurfwyr Cerrig hon.
Darllenwch eich llythyr Clinig Cleifion Allanol yn ofalus a dilynwch unrhyw gyfarwyddiadau. Efallai y gofynnir i chi ddod â sampl wrin gyda chi neu gael pelydr-x pan fyddwch yn cyrraedd yr adran gyntaf. Pan fyddwch yn cyrraedd eich apwyntiad, gwiriwch yn y dderbynfa i gadarnhau a oes angen sampl wrin ar gyfer eich apwyntiad cyn defnyddio'r ystafell ymolchi. Cadarnhewch hefyd eich manylion cyswllt diweddaraf yn y Dderbynfa.
Noder efallai na fyddwch yn cael eich gweld ar yr amser apwyntiad a roddir. Yn aml, gall clinigau fod yn gynt neu'n hwyrach na'r amserlen a bydd cleifion yn cael eu galw drwodd yn y drefn y maent wedi'u hamserlennu, nid yn y drefn y maent yn cyrraedd. Gall cleifion sy'n mynychu sawl clinig eistedd yn yr un ardal aros, felly efallai y byddwch yn gweld cleifion yn cyrraedd ar eich ôl sy'n cael eu gweld o'ch blaen.