Newid Nwy Anesthetig y Bwrdd Iechyd I arbed 900 tunnell o CO2-eq

Dydd Mercher 10 Ionawr 2024

Mae ffordd newydd o gyflenwi nwy anesthetig mewn ysbytai yng Ngwent wedi arwain at ostyngiad sylweddol yn allyriadau nwyon tŷ gwydr Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan.

Defnyddir nwy ocsid nitrus yn hanesyddol fel nwy anesthetig cyffredin o fewn y ddarpariaeth o ofal iechyd, yn enwedig o fewn meysydd theatrau. Canfu prosiect a gynhaliwyd gan lif gwaith clinigol Bwrdd Rhaglen Ddatgarboneiddio y bwrdd Iechyd fod gwastraff sylweddol eilaidd yn deillio o ollyngiadau bychan o’r piblinellau sy'n heneiddio a silindrau nwy sydd wedi dyddio.

Dywedodd Dr Jenna Stevens, Anesthetydd Ymgynghorol, Arweinydd Cynaliadwyedd ac Arweinydd Clinigol ar gyfer Bwrdd Datgarboneiddio yn BIPAB: "Mae'r defnydd clinigol o ocsid nitrus dros y 10 i 15 mlynedd diwethaf wedi lleihau'n sylweddol. Yr hyn yr oeddem yn ei ddarganfod oedd er bod ein defnydd wedi gostwng, roeddem yn dal i brynu swm sylweddol o ocsid nitraidd. "

Yn ariannol, mae dadgomisiynu system pibellau a maniffoldau silindr mawr yn cynrychioli arbediad o £14,500 y flwyddyn. Ond mae ei effaith amgylcheddol yn llawer mwy. Fe amcangyfrifir ei fod yn gyfystyr â 900 tunnell o garbon deuocsid y flwyddyn, sy'n cyfateb i dros 2.2 miliwn o filltiroedd sy'n cael eu gyrru mewn car.

Gan weithio gydag Ystadau a Chyfleusterau, mae'r tîm wedi gallu datgomisiynu systemau hyn yn Ysbyty Ystrad Fawr, Ysbyty Neuadd Nevill, Ysbyty Gwynllyw ac Ysbyty Brenhinol Gwent. Mae silindrau llai, mwy symudol bellach ar waith ym mhob un o'r safleoedd hyn, ac maent yn darparu'r nwy lle bo angen a lleihau allyriadau a gwastraff.

Mae gofal iechyd yn cyfrannu'n fawr at ôl troed carbon Cymru, a than yn ddiweddar roedd 5%, sy’n enfawr, o'r holl gynhesu byd-eang sy'n gysylltiedig â gofal iechyd yng Nghymru yn dod o asiantau anesthetig sy’n cael ei fewnanadlu, a ddefnyddir i gynnal anesthesia yn ystod llawdriniaeth.

Mae'n rhan o ymdrechion y tîm Anesthetig yn Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan (BIPAB) i edrych ar ddulliau o leihau gwastraff nwy llygrol. Un troseddwr mawr, oedd asiant anesthetig o'r enw desflurane a oedd â photensial cynhesu byd-eang (GWP) a oedd 2,540 gwaith yn fwy na charbon deuocsid. Daethpwyd â hyn i ben ar draws y bwrdd iechyd yn 2022.

Mae gan ocsid nitrus GWP o 298 gwaith yn fwy na charbon deuocsid. Mae hefyd yn aros yn yr atmosffer am 120 o flynyddoedd a thrwy’r gwaith datgomisiynu, y gobaith yw parhau i bontio i ddiwylliant lle mae nwyon sydd â photensial cynhesu byd-eang isel yn cael eu blaenoriaethu heb unrhyw effaith neu hyd yn oed yn gwella ar ofal cleifion.

Parhaodd Dr Jenna: "Mae'n wych gallu gwneud y newidiadau hyn. Mae'r tîm hefyd, felly mae'n ymdrech tîm. Rwy'n edrych ymlaen at barhau gyda ein hymdrechion y gallwn greu Cymru werdd a lleihau ein hôl troed carbon fel bwrdd iechyd.”

Bydd y tîm nawr yn ymchwilio i ffyrdd o leihau effaith gwastraff Entonox. Y llynedd, cyfrannodd BIPAB 1500 tunnell CO2e trwy brynu Entonox yn unig. Mae Entonox yn cyflwyno her llawer mwy o ystyried ei ddefnydd mewn sawl maes o fewn y bwrdd iechyd. Golyga hyn bod angen gwaith tîm parhaus i sicrhau gostyngiad pellach mewn allyriadau.