Y broblem
Mae gwrthfiotigau yn feddyginiaethau a ddefnyddir i drin heintiau a achosir gan facteria. Gall bacteria addasu a dod o hyd i ffyrdd o oroesi effeithiau gwrthfiotig. Maent yn dod yn 'wrthiannol', sy'n golygu nad yw'r gwrthfiotig yn gweithio mwyach. Po fwyaf y byddwch chi'n defnyddio gwrthfiotigau, yr uchaf yw'r risg y bydd y bacteria sy'n byw fel arfer ar eich croen ac yn eich perfedd, yn ogystal ag unrhyw facteria sy'n achosi haint, yn dod yn ymwrthol i'r gwrthfiotigau hynny. Gallwch hefyd rannu'r bacteria gwrthiannol hyn gyda'r bobl o'ch cwmpas.
Mae ymwrthedd i wrthfiotigau yn fygythiad mawr i ofal iechyd fel y gwyddom amdano. Eisoes, mae o leiaf 700,000 o bobl yn marw bob blwyddyn ledled y byd oherwydd heintiau a achosir gan facteria ymwrthol. Mae'r fideo hwn yn esbonio sut beth fyddai byd heb wrthfiotigau:
Mae gan bob un ohonom felly gyfrifoldeb i ddefnyddio gwrthfiotigau dim ond pan fydd eu hangen arnom er mwyn sicrhau eu bod yn parhau i weithio yn y dyfodol.
Beth alla i ei wneud?
Mae atal yn well na gwella, felly mae cymryd camau i leihau'r risg o haint lle gallwch chi yn bwysig. Mae hyn yn cynnwys camau syml fel yfed digon o ddŵr i gadw lliw eich gwellt wrin i atal heintiadau wrin (dŵr) a derbyn brechiad pan gynigir.
Gall pob un ohonom gario bacteria sy’n ymwrthol i wrthfiotigau heb yn wybod iddo, a rhannu’r rhain gyda’r bobl o’n cwmpas. Felly mae'n bwysig golchi'ch dwylo'n drylwyr ac yn rheolaidd i leihau'r risg o rannu'r bacteria gwrthiannol hyn â'r bobl o'ch cwmpas, yn ogystal ag atal eich heintio eich hun rhag ffynonellau eraill o haint hefyd.
Nid yw gwrthfiotigau yn gweithio yn erbyn firysau, sy'n achosi llawer o heintiau cyffredin. Mae pob annwyd, a'r rhan fwyaf o beswch a dolur gwddf yn cael eu hachosi gan firysau. Mae camau syml y gallwch eu cymryd i reoli’r heintiau hyn, sydd i’w gweld yn y taflenni yn yr adran isod.
Os rhoddir gwrthfiotigau i chi mae angen i chi eu cymryd yn union fel y rhagnodir gan fod defnydd amhriodol yn helpu'r bacteria i ddatblygu ymwrthedd. Mae defnydd amhriodol yn cynnwys:
Dysgwch fwy am yr hyn y gallwch chi ei wneud i helpu trwy ddod yn Warcheidwad Gwrthfiotigau
Taflenni gwybodaeth
Mae rhai cyflyrau yn hunangyfyngol, sy'n golygu y byddant yn gwella heb driniaeth, ond gallwch chi wneud pethau i helpu gyda'r symptomau i wneud i chi'ch hun deimlo'n well. Mae’r taflenni hyn yn rhoi cyngor ar hunanofal a phryd y gallai fod angen ichi geisio cyngor pellach:
Gall fod yn gyfnod pryderus pan fydd eich plentyn yn sâl ac yn anodd gwybod pryd i geisio cyngor pellach, mae’r daflen hon yn rhoi rhagor o wybodaeth a phryd i geisio cyngor:
Mae gwefan GIG 111 Cymru yn cynnwys llawer o wybodaeth ddefnyddiol am gyflyrau gan gynnwys heintiau ar eu tudalennau gwyddoniadur y gallwch eu cyrchu a’u chwilio yma:
https://111.wales.nhs.uk/Encyclopaedia/