Neidio i'r prif gynnwy

Llawfeddygaeth cataract yn y Pandemig Covid

Gwybodaeth i Gleifion a atgyfeiriwyd ar gyfer llawdriniaeth cataract neu sy'n aros am lawdriniaeth cataract yn ystod Pandemig COVID

Llawdriniaeth cataract yw'r llawdriniaeth ddewisol fwyaf cyffredin yn y GIG, a'r gyfran fwyaf ohoni yw llawdriniaeth ddewisol arferol. O ganlyniad i hyn, rydym yn ymwybodol bod llawer o gleifion sy’n cael eu hatgyfeirio atom ar hyn o bryd neu ar ein rhestr aros a fydd yn profi oedi o ganlyniad i’r pandemig COVID-19. Diolch i chi am eich amynedd yn yr amseroedd digynsail hyn.

Ar hyn o bryd rydym yn gweld y cleifion hynny â chyflyrau sy'n eu rhoi yn y perygl mwyaf o golli golwg yn gyntaf, yn ogystal â chleifion â chanserau yn y llygad / amrant neu o'i gwmpas. Mae ein hymgynghorwyr a'u timau wedi adolygu eich achos ar y sail hon. Cysylltir â chi os ydych yn perthyn i'r grŵp hwn.

Er mwyn tawelu eich meddwl, nid yw oedi cyn llawdriniaeth ar gyfer llawdriniaeth cataract arferol yn peryglu eich golwg yn barhaol. Nid yw cataractau yn achosi colli golwg yn barhaol ac nid yw oedi o sawl mis yn golygu eich bod mewn mwy o berygl o gymhlethdodau neu na fydd y canlyniad cystal ag y byddai wedi bod, pe baech wedi cael llawdriniaeth yn gynt.

Mae pandemig COVID-19 wedi rhoi pwysau a straen sylweddol ar ein gwasanaethau gofal iechyd ac yn enwedig ar adrannau sydd â throsiant cleifion uchel iawn fel yr adran Llygaid (Offthalmoleg). Rydym yn dal i wynebu her sylweddol oherwydd effaith Covid-19.

Rydym ar hyn o bryd yn ailsefydlu ein gwasanaethau, ond ni allwn wneud hyn ond yn unol â’r canllawiau presennol ar gyfer ailsefydlu gwasanaethau clinigol llygaid (offthalmig) ac ni fyddwn yn llawn am beth amser. Byddwn yn ehangu'n raddol yr ystod o wasanaethau a gynigiwn a'r gwefannau y gallwn eu cynnig iddynt yn ystod y misoedd nesaf, ond dim ond pan fydd modd gwneud hyn yn ddiogel.

Efallai y cewch eich atgyfeirio fel mater o drefn gan eich Meddyg Teulu neu Optometrydd (Optegydd) ac rydych naill ai yn un o’r 3 cham isod:

  1. Aros i gael eich gweld am y tro cyntaf yn y clinig llygaid neu
  2. Wedi cael eu gweld yn y clinig llygaid ond yn aros am ddyddiad ar gyfer rhag-asesiad ar gyfer llawdriniaeth neu
  3. Wedi cael rhag-asesiad ar gyfer llawdriniaeth ac yn aros am ddyddiad ar gyfer llawdriniaeth.

Mae'n ddrwg gennym nad ydym yn gallu cyflymu eich apwyntiad ar gyfer llawdriniaeth cataract arferol. Bydd ein hadran archebu (cam 1) neu swyddogion rhestrau aros (cam 2 a 3) yn cysylltu â chi maes o law wrth i ni gynyddu capasiti ein clinig a theatr yn y misoedd nesaf.

Er bod yr oedi hwn yn anochel, rydym yn gobeithio y bydd y wybodaeth ganlynol isod o gymorth i chi tra byddwch yn aros.

Ni allwch atal cataractau, fodd bynnag gallwch helpu i amddiffyn eich golwg yn y cyfamser.

  • Gwisgo amddiffyniad llygaid uwchfioled (UV) - Os ydych chi'n treulio amser y tu allan yn yr heulwen, rydym yn argymell gwisgo pâr o sbectol haul UV o ansawdd da i amddiffyn eich llygaid. Mae pelydrau uwchfioled, neu belydrau UV, yn cael eu hamsugno gan lens y llygad a gallant arwain at ffurfio cemegau niweidiol o'r enw radicalau rhydd. Gall y cyfansoddion peryglus hyn arwain at lawer o broblemau iechyd gan gynnwys cataractau.
  • Gostyngwch neu rhowch y gorau i ysmygu os gallwch chi. Mae ysmygu yn cyfrannu at gataractau trwy newid celloedd lens y llygad, trwy broses gemegol o'r enw ocsidiad. Dyma'r un math o adwaith sy'n digwydd mewn metelau. Er enghraifft, pan fydd haearn yn adweithio ag ocsigen, mae'n ffurfio cyfansoddyn o'r enw rhwd oherwydd ei fod wedi cael ocsidiad.
  • Parhewch i fwyta llysiau gwyrdd deiliog, ffrwythau, a bwydydd eraill â gwrthocsidyddion. Mae'r rhain yn helpu i niwtraleiddio cemegau niweidiol a elwir yn radicalau rhydd.
  • Sicrhewch fod unrhyw glefydau cronig fel diabetes a phwysedd gwaed uchel o dan reolaeth dda.
  • Cael gwared ar beryglon baglu posibl — mae’n bwysig asesu eich cartref a chael gwared ar unrhyw beth a allai fod yn berygl baglu gan achosi cwymp. Mae hyn yn cynnwys rygiau rhydd, eitemau cartref rhydd, arwynebau anwastad, grisiau neu risiau nad ydynt wedi'u nodi'n glir, ac ati.
  • Cael goleuadau da - gwnewch yn siŵr bod gennych chi oleuadau da o amgylch peryglon baglu, mannau tywyll, wrth ddarllen neu ganolbwyntio ar dasg, gall hyn wneud gwahaniaeth mawr i ba mor dda rydych chi'n gweld.

Os ydych chi'n poeni bod eich golwg wedi newid, yn enwedig os yw wedi newid yn sydyn, neu os oes gennych chi ddiffyg golwg yn eich unig lygad sy'n gweld, cysylltwch â'ch Optometrydd yn y lle cyntaf. Os yw'n argyfwng byddant yn cysylltu â ni. Os oes gennych chi argyfwng llygaid y tu allan i oriau neu ar benwythnosau ac nad ydych yn gallu gweld eich Optometrydd, bydd angen i chi fynd i'ch Canolfan Argyfwng Leol/uned Mân Anafiadau agosaf.

Diolch unwaith eto am amynedd a dealltwriaeth.

Yr Ymgynghorwyr Offthalmig
Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan