Wythnos Gofalwyr 2025

Dydd Llun 9 Mehefin 2025

Yr Wythnos Gofalwyr hon, rydym yn falch o gefnogi'r thema genedlaethol “Gofalu am Gydraddoldeb” gan gydnabod bod pob gofalwr, waeth beth fo'u hoedran, cefndir neu amgylchiadau, yn haeddu mynediad cyfartal at wasanaethau a chyfleoedd cymorth. Mae hyn yn golygu cydnabod, parchu a gwerthfawrogi gwahaniaethau mewn pobl fel bod pawb yn teimlo eu bod wedi'u cynnwys.

Pwy yw gofalwr a beth maen nhw'n ei wneud?

Gofalwr yw unrhyw un sy'n gofalu am aelod o'r teulu neu ffrind sydd ag anabledd, salwch meddwl neu gorfforol, caethiwed, neu sydd angen cymorth ychwanegol wrth iddynt heneiddio. Mae gofalwyr yn cymryd cyfrifoldeb enfawr, sy'n effeithio ar eu bywydau mewn sawl ffordd, gan gynnwys yn emosiynol, yn ariannol, ac yn ymarferol, a all effeithio ar eu hiechyd meddwl a chorfforol.

Faint o ofalwyr sydd yna?

Datgelodd data Cyfrifiad 2021 fod 310,740 o unigolion a nododd eu bod yn ofalwyr di-dâl yng Nghymru. Mae hyn yn 10.5% o'r boblogaeth, tra bod nifer y gofalwyr di-dâl yn Lloegr yn cyfateb i 8.9% o'r boblogaeth. Gwyddom nad yw gofalwyr bob amser yn nodi eu hunain, felly mae'n debygol bod y ffigur hwn yn llawer uwch.

Dydd Mawrth 10 Mehefin 2025

Beth mae cydraddoldeb yn ei olygu i ofalwyr?

Mae hawliau a chydraddoldeb yn cwmpasu pob agwedd ar fywydau gofalwyr, o'u harian, derbyn cefnogaeth, eu gallu i jyglo gwaith a gofal, i gael rhyddid rhag gwahaniaethu a chael mynediad at wasanaethau.

Cydraddoldeb a Gwahaniaethu:

Gwahaniaethu ar sail Cymdeithas : Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn amddiffyn gofalwyr rhag gwahaniaethu os cânt eu trin yn llai ffafriol oherwydd eu bod yn gysylltiedig â rhywun sy'n cael ei amddiffyn gan y gyfraith oherwydd eu hoedran neu eu hanabledd.

Gwahaniaethu : Gall gofalwyr hefyd brofi gwahaniaethu uniongyrchol os cânt eu trin yn annheg oherwydd eu rôl ofalu yn unig.

Gweithle : Gall gofalwyr gael eu trin yn annheg neu'n anffafriol wrth gydbwyso disgwyliadau oherwydd eu hymrwymiadau gofalu.

Hawliau Cyfreithiol : Mae gan ofalwyr rai hawliau cyfreithiol eisoes o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, gan gynnwys yr hawl i ofyn am weithio hyblyg ac amser i ffwrdd ar gyfer dibynyddion. Mae Deddf Absenoldeb Gofalwyr 2023 yn darparu wythnos o absenoldeb di-dâl y flwyddyn i weithwyr yng Nghymru, Lloegr a'r Alban i ofalu am rywun sydd ag angen gofal hirdymor.

Dydd Mercher 11 Mehefin 2025

Cefnogi gofalwyr mewn gofal iechyd

Gall gofalu heb y wybodaeth a'r gefnogaeth gywir fod yn anodd ac mae mynediad cyfartal at wasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol, gyda'r un cyfleoedd i gael cefnogaeth, waeth beth fo'r lleoliad neu amgylchiadau unigol, yn bwysig. Rydym yn gweithio gyda meddygon teulu, timau ysbytai, a gwasanaethau cymunedol i nodi, cefnogi a grymuso gofalwyr cyn gynted â phosibl. Rydym hefyd yn cefnogi gofalwyr gyda phrosesau rhyddhau o'r ysbyty trwy gael Canolfannau Gwybodaeth i Ofalwyr mewn 5 o'n safleoedd ysbyty, gan gefnogi iaith a diwylliant ar gyfer cymunedau amrywiol a helpu i gefnogi gofalwyr pan fydd rhywun yn dychwelyd i ble roeddent yn byw ar ôl arhosiad yn yr ysbyty. Rydym yn parhau i annog ein staff i ofyn y cwestiwn, "a oes rhywun yn gofalu amdanoch chi?"

Cefnogi gofalwyr mewn gofal cymdeithasol

I wasanaethau cymorth, mae cydraddoldeb yn golygu cael eu teilwra a'u haddasu yn ôl anghenion unigol, yn hytrach na mabwysiadu dull un maint i bawb. - Oeddech chi'n gwybod? Mae gan ofalwyr hawl gyfreithiol i gael asesiad o'u hanghenion? Gwneir y rhain gan yr awdurdod lleol ac weithiau fe'u gelwir yn sgyrsiau beth sy'n bwysig i chi. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yma: Asesiadau Gofalwyr (BSL)

Mae yna lawer o weithgareddau a gwybodaeth yn cael eu rhannu yn ystod wythnos gofalwyr hefyd. Cysylltwch â'ch awdurdod lleol i gael gwybod mwy.

Dydd Iau 12 Mehefin 2025

Mae gofalwyr ifanc yn wynebu heriau unigryw wrth iddynt gydbwyso ysgol, gwaith a chyfrifoldebau gofalu. Rydym yn gweithio gydag ysgolion i adnabod gofalwyr ifanc yn gynharach, codi ymwybyddiaeth, a darparu cefnogaeth wedi'i theilwra fel y gallant gydbwyso cyfrifoldebau gofalu â'u haddysg a'u lles. Rydym yn cefnogi trwy ein Rhaglen Gofalwyr Ifanc mewn Ysgolion. Rydym yn cefnogi'r cynllun adnabod gofalwyr ifanc ledled Gwent. Dysgwch fwy yma: Cydnabyddiaeth mewn ysgolion yn hanfodol i helpu gofalwyr ifanc i ffynnu | LLYW.CYMRU

Peidiwch ag anghofio edrych ar ein llyfr gofalwyr ifanc oedran ysgol gynradd “It's Cool to Care,” a ysgrifennwyd gan ofalwyr ifanc yng Ngwent: Bwrdd Partneriaeth Rhanbarthol Gwent - YouTube

Cefnogi gofalwyr gyda lles ariannol

Mae effaith gofalu yn effeithio ar bob agwedd ar fywyd, gan gynnwys cyllid. Yn ôl Gofalwyr Cymru, mae ymchwil yn dangos bod gofalwyr di-dâl mewn mwy o berygl o dlodi na gweddill y boblogaeth. Amcangyfrifir bod 100,000 o ofalwyr di-dâl yn byw mewn tlodi yng Nghymru. Gall hyn fod oherwydd bod oriau hir o ofal di-dâl yn ei gwneud hi'n anodd i ofalwyr aros mewn cyflogaeth neu oherwydd bod gofalwyr di-dâl yn gorfod rhoi'r gorau i weithio neu leihau eu horiau yn y gwaith i ofalu.

Rydym yn cymryd camau gweithredol i gefnogi lles ariannol gofalwyr fel rhan o'n hymrwymiad ehangach i degwch a chynhwysiant. Rydym yn helpu i gysylltu gofalwyr â chymorth ymarferol i leddfu pwysau a gwella ansawdd bywyd. Mae'r Cynllun Grantiau Bach yn gweithredu yng Ngwent ac yn cynnig ystod o grantiau cymorth fel nwyddau gwyn, seibiannau a chyrsiau i ofalwyr sy'n oedolion ac yn ifanc. Mae cynllun Seibiannau Byr Gwent hefyd ar gael trwy'r Awdurdod Lleol.

Dydd Gwener 13 Mehefin 2025

Gofalwyr mewn cyflogaeth

Rydym yn gwybod bod grymuso gofalwyr yn y gweithle yn arwain at weithlu cryfach ac iachach.

Yn aml, mae gofalwyr di-dâl yn wynebu'r her o gydbwyso eu rolau gofalu heriol â'r angen i weithio. Rydym yn deall bod llawer o'n cydweithwyr ein hunain hefyd yn ofalwyr, ac rydym wedi ymrwymo i ddarparu'r gefnogaeth angenrheidiol. Rydym yn helpu i greu gweithleoedd sy'n gwerthfawrogi hyblygrwydd, lles a chynhwysiant trwy ein polisïau gweithlu. Gall gofalwyr ofyn am weithio hyblyg, ymuno â'u fforymau staff gofalwyr lleol, a chael hawliau absenoldeb gofalwyr. Pan gaiff gofalwyr eu cefnogi yn y gweithle, maent yn gallu canolbwyntio'n well ar eu cyfrifoldebau gofalu, gan wella eu cynhyrchiant a'u lles.

Llais y Gofalwyr

Rydym yn manteisio ar gyfleoedd i fyfyrio, gwrando, ac ailymrwymo i wneud ein gwasanaethau'n fwy cynhwysol i ofalwyr. Mae gofalwyr yn bartneriaid gwerthfawr mewn gofal ac maent yn rhan o'n helpu i gynllunio ein gwasanaethau. Rydym hefyd yn defnyddio hwb Gofalwyr Gwent i gynnal y Panel Llais Gofalwyr - mwycyfarfod ar-lein misol lle mae gofalwyr yn trafod pynciau sy'n effeithio ar eu bywydau ac yn rhoi adborth ar wasanaethau a pholisïau. Mae gofalwyr yn rhan o bartneriaethau strategol ac rydym yn croesawu gofalwyr yn rhan o gynllunio a datblygu sut mae ein gwasanaethau'n cael eu cynnal.